De voornaamste verantwoordelijkheid van Eurostat is het verstrekken van betrouwbare en vergelijkbare statistische informatie aan de instellingen van de Europese Unie (EU). Een belangrijk instrument om dit te bereiken is de bevordering van – voor zover mogelijk – geharmoniseerde statistische methoden in alle lidstaten.
In deze optiek wordt geleidelijk het Europees Statistisch Systeem (ESS) opgebouwd. Terwijl de lidstaten verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van de gegevens en het opstellen van de statistieken voor de opbouw van nationale en EU-kennis, is het de taak van Eurostat om het ESS te helpen uit te groeien tot een netwerk dat ernaar streeft geharmoniseerde procedures te zoeken. Twee belangrijke gegevensverzamelingsmethoden binnen het ESS zijn het tijdsbestedingsonderzoek (TUS) en het huishoudbudgetonderzoek (HBS). Tegenwoordig worden zowel TUS als HBS verzameld op basis van een gentlemen’s agreement tussen het deelnemende land en Eurostat.
TUS worden gebruikt om inzicht te krijgen in de dagelijkse activiteiten van mensen en hoe deze activiteiten zijn ingebed in temporele, sociale en ruimtelijke contexten. De TUS worden geharmoniseerd via de HETUS-richtlijnen. Vandaag zijn er twee dataverzamelingsronden georganiseerd en een derde is gestart start vanaf 2020. Voor de derde golf wordt gebruik gemaakt van de nieuwe HETUS-richtlijnen, die in 2019 werden gepubliceerd. In 2030 zal HETUS deel uitmaken van de geïntegreerde Europese sociale statistiek IESS, waarbij landen op vrijwillige basis kunnen toetreden.
De HBS verzamelt zeer gedetailleerd wat huishoudens aan goederen en diensten verbruiken. Op die manier geeft de enquête een beeld van de levensomstandigheden in de EU. Er wordt voortdurend gestreefd naar meer vergelijkbaarheid en harmonisatie van de output in de HBS, maar er zijn nog steeds belangrijke verschillen wat frequentie, tijdschema, inhoud of structuur betreft. De HBS wordt door elke lidstaat uitgevoerd voor de berekening van gewogen macro-economische indicatoren die worden gebruikt voor de nationale rekeningen en de indexcijfers van de consumptieprijzen. Eurostat publiceert de output sinds 1988 en dit met tussenpozen van 5 jaar. De laatste golven zijn van 2010 en 2015. In 2026 zal de HBS toetreden tot de overeenkomst inzake geïntegreerde Europese sociale statistiek (IESS).
