Prio-climate

Renovaties in sociale huisvesting

Het verbeteren van EPC-waarden en de luchtkwaliteit binnenshuis staat bovenaan de lijst met prioriteiten die de EU opstelt m.b.t. het renoveren van woningen.

Mediacampagnes en subsidies moeten de eigenaars van private woningen er van overtuigen om in deze zaken te investeren. Gezamenlijke actie moet leiden tot een volledig gerenoveerd gebouwenbestand tegen 2050.

Het is echter ook zo dat een aanzienlijke groep mensen niet de eigenaar zijn van het huis waar ze in wonen. Deze woningen worden daarom minder vaak gerenoveerd, wat maakt dat de bewoners de financiële (wegens lagere EPC-waarden) en gezondheidsgevolgen (t.g.v. slechtere luchtkwaliteits binnenshuis) dragen. Dit gaat zeker op voor families die er niet in slagen om tegemoet te komen aan de huurprijs van een huis of appartement en daarom rekenen op sociale huisvesting. Deze woningen zijn vaak niet aangepast aan hedendaagse energie- en levensstandaarden.

Foyer Anderlechtois

Een goed voorbeeld in België is de sociale huisvestingmaatschappij Anderlechtse Haard, die veel huizen met een suboptimale levensstandaard in hun gebouwenbestand heeft. Zij beheren ongeveer 3.700 appartementen en huizen in Anderlecht, waarvan zo’n 500 huizen zich in de ‘Bon Air’ wijk bevinden.

Actieplan

Anderlechtse Haard wil 86 huizen in de ‘Bon Air’ wijk renoveren tussen 2018 en 2020, waarbij de nadruk moet liggen op modernisatie, isolatie en ventilatie. Vanwege budgettaire beperkingen dienen er echter keuzes te moeten worden gemaakt, waardoor investeringen voor betere ventilatie veelal op het achterplan verdwijnen (bijvoorbeeld omdat isolatie prioriteit krijgt). Nochtans is goede ventilatie een voorwaarde voor een goede luchtkwaliteit binnenshuis en bijgevolg een gezond leven.

Goede ventilatie wordt sneller bereikt wanneer een type D hybride ventilatiesysteem wordt geïmplenteerd, waarbij ramen automatisch worden geopend en gesloten op basis van informatie die verzameld wordt door sensoren in de woning. Er kan ook geopteerd worden voor een type C ventilatiesysteem met permanente ventilatiegaten.

Leeflab

In dit project worden meerdere huizen voorzien van verschillende ventilatiesystemen (die variëren in gebruiksvriendelijkheid en kostprijs). Dit brengt ons tot drie onderzoeksvragen:

• Welke invloed hebben andere aspecten van een renovatie op de noodzaak voor goede ventilatie en de doeltreffendheid van verschillende systemen?
• Hoe maken bewoners gebruik van het ventilatiesysteem in een realistische omgeving?
• Hoe tevreden zijn de bewoners met de verschillende ventilatiesystemen?

“Zowel het dagelijkse gebruik, als de beoordeling, van het ventilatiesysteem door de bewoners zijn essentieel om te komen tot een geïnformeerde keuze voor een bepaald ventilatiesysteem. MOTUS kan ons inzicht verschaffen in beide.”

Naar een toepassing op grotere schaal

Ongeveer 30 huishoudens zullen gedurende één jaar worden gevolgd. Tijdens deze periode dienen de bewoners hun gedrag te registeren en (contextafhankelijke) vragen te beantwoorden over de luchtkwaliteit (bijvoorbeeld ’s nachts) en over hun interacties met de technische apparten in het huis (het openen of sluiten van ramen, het aan- of uitzetten van het ventilatiesysteem, etc.). Tegelijkertijd gebeuren er ook technische metingen die informatie verzamelen, onder meer over de temperatuur, CO2 niveaus, stofdeeltjes, etc.

Beide datastromen moeten tot een uitgebalanceerd renovatieconcept leiden dat een goede ventilatie verzekert en ook betaalbaar, herhaalbaar en aanvaardbaar (voor de bewoners van de sociale woning) is.