Het eerste grootschalige online tijdsbestedingsonderzoek

Een vooraanstaande methode achterhaald?

Na de eerste toepassingen in Amerika, het Verenigd Koninkrijk en de Sovjet-Unie in de jaren 10 en 20 van de vorige eeuw krijgt de dagboekmethode de steun van UNESCO in de jaren 60. Dat geeft de methode meteen een internationaal karakter.

Bij de dagboekmethode houden respondenten via een gestandaardiseerd 10-minutendagboek al hun handelingen bij. Niet enkel wat ze doen, ook de plaats en met wie ze de activiteit verrichten wordt zo geregistreerd.

Het resultaat is een genuanceerde kijk op de gedragspatronen van mensen en gezinnen binnen verschillende levensdomeinen. Sindsdien is dagboekonderzoek een vooraanstaande methode voor de VN om onbetaald werk in ontwikkelingslanden zichtbaar te maken en voor het Bureau of Labor Statistics en EUROSTAT om de culturele verschillen en trends tussen landen/staten in kaart te brengen. De context rondom het gedrag maakt deze verschillen begrijpelijk.

Die contextuele omkadering is tegelijk de sterkte en de zwakte van dagboekonderzoek. Het is een gedetailleerde bevraging, maar de dataverzameling is arbeidsintensief en dus prijzig. Het gevolg is dat deze data slechts met grote tussenpozen verzameld worden. Bovendien gebeurt het dan dikwijls enkel op populatieniveau.

Een online én modulaire strategie als oplossing

Data online verzamelen is een voor de hand liggende oplossing voor kostenreductie. Een modulaire strategie is echter nodig om tot een betrouwbare en valide onderzoeksmethode uit te groeien. Hiervoor werd de MOTUS-software ontwikkeld.

Het MOTUS-softwareplatform maakt het onderzoekstechnisch mogelijk om:

– de onderzoeksmethoden te definiëren;

• online vragenlijsten ontwikkelen
• online tijdsregistraties samenstellen (activiteitenlijst, lengte tijdsintervallen, aantal referentiedagen, …)
• contextvragen toewijzen aan activiteiten en hierdoor specifiek diepgang te bieden aan bepaalde activiteiten

– een onderzoeksflow samen te stellen die een vragenlijst of een tijdsregistratie in een bepaalde volgorde aanbiedt;

– geregistreerde data via algoritmen en waarschuwing te evalueren en de eventuele fouten door de respondenten zelf te laten corrigeren;

– het onderzoek via een webbrowser (computer, laptop) of via een applicatie (smartphone, tablet) uit te voeren.

Op administratief gebied zijn er volgende mogelijkheden:

– respondenten automatisch toewijzen aan onderzoeken, respondenten (gerandomiseerd) spreiden over de bevragingsperiode, startdagen toewijzen, …

– respondenten in real time monitoren en opvolgen doorheen hun onderzoek via notificaties op het scherm en/of via geautomatiseerde e-mails en/of tekstberichten

– input van respondenten onmiddellijk opslaan, wat de informatie in vervolgvragen bruikbaar maakt.

– veldwerk opvolgen via een dashboard.

– een longitudinaal onderzoeksopzet opvolgen en een gedragspanel benutten.

– onderzoeken aanbieden in verschillende talen.

Zo slaagt MOTUS erin om aan een zeer lage kost contextrijke gedragsinformatie te verzamelen. Bovendien op maat van elke onderzoeksvraag en binnen elke doelgroep.

MOTUS verzamelt contextrijke gedragsinformatie aan een zeer lage kost.

MOTUS als een betrouwbaar en valide onderzoeksplatform

Sneller en goedkoper inzichten verwerven in de gedragspatronen van mensen en doelgroepen was het uitgangspunt. Niet enkel door de traditionele dagboekmethode te vertalen naar een online methode maar ook door de methode te versterken met een modulaire aanpak.

Het eerste bewijs leverde MOTUS-softwareplatform tijdens de dataverzameling bij 3.260 Vlamingen.

Elke respondent:

• vulde een socio-demografische voorvragenlijst in
• hield gedurende 7 opeenvolgende dagen zijn tijdsbesteding bij, en
• vulde ter afronding een navragenlijst in.

De dataverzameling vond plaats tussen januari en december 2013. Op hetzelfde moment voerde de AD Statistiek van de FOD Economie ook een dagboekonderzoek uit via de traditionele papier-en-pen methode, conform de EUROSTAT-richtlijnen en dat voor één weekdag en één weekenddag.

Een vergelijkende studie toont aan dat MOTUS de algemene gedragspatronen minstens op een even valide manier vat, maar tegelijk wel beter de verplaatsingen en het mediagebruik vat. Door de online dataverzameling slaagt MOTUS er bovendien in om meer context rondom het gedrag te verzamelen. Sneller, en tegen een veel lagere kost.